Robinsono Kruso

---------------- Payo 2 --------------------------

Parto I

Mi naskiyis en Jorko, Anglujo, je Marto 1, 1632, kiu estas la sesjarrego de la reyicho Karolo la Unua. Infane, mi sentadis grandan deziron por pasigi mian vivon sur la maro; kaj pliayante, la deziro plifortiyis; yis fine, mi forlasis mian lernejon kaj hejmon, kaj piede, mi trovis mian vojon al "Hull", kie mi baldaw trovis okupadon sur shipo.

Post kiam ni velveturis kelke da tagoj, okazis ventego, kaj kvinanokte la shipo enfendiyis. Chiuj al la pumpiloj rapidis. La shipon ni sentis yemi en chiuj siaj tabuloj, kaj yian trabaqon ektremi de la antawa yis la posta parto; kaj baldaw klariyis ke ne estas ia espero por yi, kaj ke chio, kion ni povas fari, estas savi niajn vivojn.

Unue, ni pafadis pafilegojn por venigi helpon, kaj post kelke da tempo, shipo kushante ne malproksime, alsendis boaton por helpi nin. Sed la maro estis tro maltrankvila por yi restadi shipflanke; tial ni elqetis shnuregon, kiun la boatanoj ekkaptis kaj firme fiksis, kaj tiamaniere ni chiuj enboatiyis.

Tamen, vaniyis en tia maltrankvila maro, por peni albordiyi la shipon, kiu alsendis la virichojn; aw aluzi la remilojn de la boato, kaj ni ne povis ion fari, krom yin lasi peliyi teron.

Duonhore, nia shipo trafis rifon kaj subakviyis, kaj yin ni ne vidis plu. Tre malrapide, ni alproksimiyis teron, kiun iafoje ni vidis, kiam ajn la boato leviyis sur la supro de ia alta ondo; kaj tie ni vidis homojn, kurante amase, tien kaj reen, havante unu celon, savi nin.

Fine, yojege, ni surteriyis, kie bonshance, ni renkontis amikojn, kiuj donis al ni helpon por reveturi al "Hull"; kaj se tiam, mi havus la bonan sencon por iri hejmon, estus pli bone por mi.

La viricho, kies shipo subakviyis, diris kun grava mieno: “Junulo, ne iru plu surmaron; tiu ne estas la vivmaniero por vi.” “Kial do, sinjoro, vi mem iros plu surmaron?” “Tiu estas alia afero. Mi estas elnutrita por la maro, sed vi ne estas; vi venis sur mian shipon por eltrovi, la staton de vivo surmara, kaj vi povas diveni tion, kio okazos al vi, se vi ne reiros hejmon. Dio ne benos vin, kaj eble vi kawzis tiun-chi tutan malbonon al ni.”

---------------- Payo 3 --------------------------

Mi ne parolis alian vorton al hi, kiun vojon hi iris, mi nek scias, nek deziris sciiyi, char mi estis ofendita pro tiu-chi malyentila parolado. Mi multe pensis; chu iri hejmon, aw chu iradi surmaron. Honto detenis min pri iri hejmon, kaj mi ne povis decidi la vivkuron, kiun mi estis ironta.

Kiel estis mia sorto travive, chiam elekti la plej malbonon; tiel same mi nun faris. Mi havis oron en mia monujo, kaj bonan vestaqon sur mia korpo, sed, surmaron mi ree iris.

Sed nun, mi havis pli malbonan shancon ol iam, char, kiam ni estis tre malproksime enmaro, kelke da turkichoj en shipeto, plenchase alproksimiyis al ni. Ni levis tiom da veloj, kiom niaj velstangoj povis elporti, por ke ni forkuru de ili. Tamen, malgraw tio, ni vidis ke niaj malamikoj pli kaj pli alproksimiyis, kaj certiyis ke baldaw, ili atingos nian shipon.

Fine, ili atingis nin; sed ni direktis niajn pafilegojn sur ilin, kio kawzis portempe, ke ili deflanku sian vojon. Sed, ili dawrigis pafadon sur ni tiel longe, kiel ili estis en pafspaco. Proksimiyante la duan fojon, kelkaj virichoj atingis la ferdekon de nia shipo, kaj ektranchis la velojn, kaj ekfaris chiuspecajn difektayojn. Tial, post kiam dek el niaj shipanoj kushas mortitaj, kaj la plimulto el la ceteraj havas vundojn, ni kapitulacis.

La chefo de la turkichoj prenis min kiel sian rabaqon, al haveno okupita de Mawroj. Hi ne agis al mi tiel malbone, kiel mi hin unue juyis, sed hi min laborigis kun la ceteraj de siaj sklavoj. Tio estis shanyo en mia vivo, kiun mi neniam antawvidis. Ho ve! kiom mia koro malyojis, pensante pri tiuj, kiujn mi lasis hejme, al kiuj mi ne montris tiom da komplezemo kiom diri “Adiawi” kiam mi iris surmaron, aw sciigi tion, kion mi intencas fari!

Tamen, chio, kion mi travivis tiam, estas nur antawgusto de la penadoj kaj zorgoj, kiujn de tiam estis mia sorto suferi.

Unue, mi pensis, ke la turkicho kunprenos min kun si, kiam hi ree iros surmaron, kaj ke mi iel povos liberiyi; sed la espero nelonge dawris, char tiatempe hi lasis min surtere por prizorgi hiajn rikoltojn. Tiamaniere mi vivis du jarojn. Tamen, la turkicho konante kaj vidante min plu, min pli kaj pli liberigis. Hi unufoje aw dufoje chiusemajne, veturis en sia boato por kapti iajn platfishojn, kaj iafoje, hi kunprenis min kaj knabon kun si, char ni estas rapidaj che tia sporto, kaj tial hi pli kaj pli shatis min.

---------------- Payo 4 --------------------------

Unu tagon, la turkicho elsendis min, virichon kaj knabichon, boate, por kapti kelke da fishoj. Surmare, okazas tia densa nebulo, ke dekduhore, ni ne povas vidi la teron, kvankam ni ne estas pli ol duonmejlon (800 metrojn) de la terbordo; kaj morgawtage, kiam la suno leviyis, nia boato estas enmaro almenaw dek mejlojn (16 kilometrojn) de la terbordo. La vento vigle blovis, kaj ni chiuj tre bezonis nutraqon; sed fine per la helpo de remiloj kaj veloj ni sendanyere reatingis la terbordon.

Kiam la turkicho sciiyis kiamaniere ni vojperdis, hi diris, ke de nun, kiam hi velveturos, hi prenos boaton, kiu enhavos chion, kion ni bezonus, se ni longatempe estus detenataj surmare. Tial hi farigis grandan kajuton en la longboato de sia shipo, kiel ankaw cambron por ni sklavoj. Unu tagon, hi min sendis, por ke mi ordigu la boaton pro tio, ke hi havas du amikojn, kiuj intencas veturi kun hi por fishkapti. Sed kiam la tempo alvenis, ili ne veturas; tial hi sendis min, virichon kaj knabichon — kies nomo estas Zuro — por kapti kelke da fishoj por la gastoj, kiuj estas vespermanyontaj kun hi.

Subite, eniris en mian kapon la ideo, ke nun estas bona okazo, boate forkuri kaj liberiyi. Tial mi tuj prenis tiom da nutraqo, kiom mi povas havigi, kaj mi diris al la viricho, ke estus tro malrespekte, manyante la panon metitan en la boaton por la turkicho. Hi diris, ke hi pensas tiel same, tial hi alportis sakon da rizo kaj kelke da ruskoj (kukoj).

Dum la viricho estis surtere, mi provizis iom da vino, pecegon da vakso, segilon, hakilon, fosilon, iom da shnurego, kaj chiuspecajn objektojn, kiuj eble estos utilaj al ni. Mi sciis, kie troviyas la vinkesto de la turkicho, kaj mi yin metis surboaton dum la viricho estas surtere. Per alia ruzo, mi havigis chion, kion mi bezonis. Mi diris al la knabicho, “La pafiloj de la turkicho estas en la boato, sed ne troviyas ia pafaqo. Chu vi pensas, ke vi povas havigi iom da yi? Vi scias kie yi estas konservata, kaj eble ni volos pafi birdon aw du.” Hi do alportis kesto kaj saketon, kiuj enhavas chion, kion ni eble bezonas por la pafiloj. Tiujn-chi mi metis surboaton, kaj poste velveturis por fishkapti.

[...]

http://libraro.co.cc/read/daniel_defoe/robinsono_kruso/2/